بخش مسکن جهانی از سال 2020 رشد 210٪ در پذیرش خانههای ظرفیتگذاری تاشو را شاهد بوده است، که این رشد به دلیل ترکیب منحصر به فرد این سازهها از قابلیت پرداخت و انعطافپذیری است. این سازهها با استفاده از قابهای فولادی قابل تاشو ابعاد حمل و نقلی خود را تا 75٪ کاهش میدهند و این امکان را فراهم میکنند که به صورت مقرون به صرفه به مناطق شهری با تقاضای بالا منتقل شوند.
تکنیکهای ماژولار امکان این را فراهم میکنند که قطعات پیشساخته شده در محل کار در کمتر از سه هفته مونتاژ شوند، که 60% سریعتر از ساختهای سنتی است. نوآوریهای کلیدی مانند کفهای قابل اسکلتبندی و دیوارهای قابل تا کردن، نیاز به ماشینآلات سنگین را از بین میبرند و هزینههای کارگری را به طور متوسط 40% کاهش میدهند (انستیتو مسکن شهری، 2025).
ناحیه شیبویا در توکیو اخیراً 120 واحد قابل گسترش را روی زمینهای 0.3 هکتاری مستقر کرده است که چگالی جمعیتی چهار برابر بیشتر از آپارتمانهای معمولی دارد. این پروژه با استفاده مجدد از ماژولهای استاندارد، 92% از پسماند ساختمانی را کاهش داده است.
سازمان مسکن سازمان ملل (UN-Habitat) پیشبینی میکند که تا سال 2025 تقاضا برای مسکن با فضای بهینهشده 60% افزایش یابد، به ویژه در شهرهایی با بیش از 10,000 نفر جمعیت در هر کیلومتر مربع. طرحهای قابل گسترش اکنون 18% از توسعههای شهری جدید در بازارهای آسیا و اقیانوسیه را تشکیل میدهند، در حالی که این رقم در سال 2022 تنها 7% بود.
در مورد خانههای قابل گسترش و تاشو با کانتینر، ایمنی هیچگاه نباید فدای چیز دیگری شود، اما طراحیهای امروزی توانستهاند به همین ایمنی دست یابند بدون اینکه از خلاقیت معماری بکاهند. بلوکهای اصلی سازه شامل اتصالات عمومی (universal joints) همراه با قطعات ماژولار استاندارد هستند که آرایشهای قوی برای انباشت را فراهم میکنند و میتوانند زلزله و شرایط سخت آبوهوایی را تحمل کنند. موضوع واقعاً جالب درباره این سازهها این است که چگونه انواع مختلف پوششهای خارجی را پشتیبانی میکنند. ما شاهد استفاده از پوششهای چوبی دوستدار محیط زیست، توریهای فلزی پیچیده و حتی آن پانلهای رزینی جالب بودهایم که رنگشان بسته به نوردهی تغییر میکند. این امر باعث تبدیل شدن کانتینرهای انباری معمولی به فضاهای زندگی واقعی با شخصیت میشود. یکی از شرکتهای بزرگ پیشساخته نشان داد که این ایده در عمل چگونه کار میکند. آنها در طول چندین پروژه در مناطقی با آبوهوای گرم و استوایی و همچنین مناطق سردسیر کوهستانی از یک قاب فولادی یکسان استفاده کردند. با بهکارگیری اصول طراحی برای تولید (Design For Manufacturing)، زمان تولید را به میزان قابل توجهی کاهش دادند (حدود ۳۰ درصد کاهش طبق گزارشهای منتشر شده) در حالی که هر مکان میتوانست ظاهری منحصربهفرد داشته باشد. این موضوع نشان میدهد که یکپارچگی سازهای خوب لزوماً نباید به حساب زیبایی شناسی قربانی شود، هنگامی که از روشهای ساخت ماژولار استفاده میشود.
استفاده حداکثری از فضای محدود، آپارتمانهای کوچک را به فضاهای سالنی کاربردی با راهحلهای خلاقانه تبدیل میکند. فکر کنید به تختهای مورفی که دو کاربری تخت و میز هستند، سطوح آشپزخانهای که وقتی استفاده نمیشوند تا میروند، و میزهای ناهارخوری که در سقف نصب شدهاند تا فضای کف را صرفهجویی کنند. این گونه طرحهای طراحی به نظم و جماعت در فضا کمک میکنند که در مکانهای زیر ۳۰۰ فوت مربع خیلی مهم است، جایی که مردم میخواهند احساس خانه کردن داشته باشند. جنبش خانههای کوچک در توکیو نتایج واقعی هم نشان داده است. آزمایشهای آنها با این ایدههای صرفهجویی در فضا باعث شده اتاقها در حدود ۶۰ درصد بزرگتر از آپارتمانهای معمولی به نظر بیایند، طبق آنچه تاکنون دیده شده است. البته تمام این قطعات متحرک نیازمند مهندسی خوبی هستند. بیشتر سیستمهای با کیفیت قبل از اینکه نیاز به تعمیرات داشته باشند، چند هزار چرخه دوام میآورند، هرچند دقیقاً کسی نمیداند چقدر طول میکشد چون کسی نمیخواهد آنقدر روی آن آزمایش انجام دهد!
انتخاب مواد در برابر تنشهای محیطی مقاومت میکند و همزمان اثر کربنی را کاهش میدهد:
چالش آب و هوایی | پاسخ مواد | افزایش سود |
---|---|---|
دمای زیر صفر | صفحات دیواری با عایت خلاء | بهبود 70٪ ایزولاسیون حرارتی |
مناطق با رطوبت بالا | کامپوزیت بامبو (ضد میکروب طبیعی) | جلوگیری از رشد کپک با انتشار صفر VOC |
شرایط بیابانی | پوشش سقف سرامیکی بازتابنده | کاهش دمای داخلی به میزان 19 درجه فارنهایت (10/5 درجه سانتیگراد) |
این نوآوریها اصول اقتصاد دایرهوار را در بر میگیرند؛ بیش از 85 درصد فولاد سازهای از کانتینرهای بازیافتی تأمین میشود، در حالی که عایقبندی سلولزی از ضایعات کاغذی صنعتی، میزان کربن متراکم را بهطور قابل توجهی کاهش میدهد. پروژههای اسکاندیناوی این رویکردها را تأیید کردهاند و با پیشگیری یکپارچه از پلهای حرارتی و استفاده از سطوح داخلی تنظیمکننده رطوبت، عملکرد پایدار را در شرایط آبوهوایی متنوع تضمین میکنند.
در حال حاضر بخش ساختمانی با یک مشکل جدی مواجه است - طبق گزارش اخیر روندهای ساختمانی جهانی 2025، حدود 28٪ از کارگران ماهر را نداریم. ساخت خارج از کارگاه (Off site fabrication) با انتقال تقریباً دو سوم تا سه چهارم کار ساختمانی به محیط کارخانهها که شرایط کنترلشدهتری دارند، راهحلی ارائه میدهد. کارخانههای مجهز به جوشکارهای رباتی و خطوط تولید خودکار میتوانند با 30 تا 40 درصد کمتر کارمند نسبت به روشهای قدیمی سنتی کار کنند. همچنین فایده دیگری نیز وجود دارد. بر اساس بررسیهای انجامشده در سال 2025 روی خانههای ماژولار، زمانی که قطعات از قبل ساخته میشوند، اتفاق جالبی رخ میدهد. نیاز به اصلاح اشتباهات تقریباً نصف میشود، چرا که این کارخانهها فرآیندهای کنترل کیفیت سفت و سختی را قبل از ارسال هر چیزی به محل کارگاه اجرا میکنند.
هنگامی که واحدهای ماژولار حجمی با سیستمهای برقی و لولهکشی آماده اتصال ترکیب میشوند، زمان نصب به طور چشمگیری کاهش مییابد. اکثر کارخانهها امروزه عایقبندی، مواد سطح کف و اجزای کنترل آب و هوا را قبل از ارسال واحدها به صورت پیشساخته درون ماژولها قرار میدهند. این موضوع به این معنی است که تیمهای ساختمانی میتوانند فضاهای زندگی کامل به مساحت ۱۰۰۰ فوت مربع را تنها در چهار روز به جای چهار هفته کامل با روشهای سنتی ساختمانی تکمیل کنند. طبق تحقیقات انجام شده توسط مؤسسه ملی علوم ساختمانی ایالات متحده، سازندگانی که از روشهای ماژولار استفاده میکنند، زمانی که در مناطق با شرایط آب و هوایی سخت کار میکنند، حدود ۹۰ درصد تأخیر کمتری ناشی از شرایط نامساعد جوی دارند. این موضوع منطقی است چون همه چیز اساساً از قبل مونتاژ شده است.
وقتی که طوفان المپیا در سال 2024 به ساحل فلوریدا برخورد کرد، تیمهای امدادی توانستند بیش از 82 واحد خانهی حملکنندهی گسترشپذیر را در عرض تنها 11 روز نصب کنند، بخاطر وجود واحدهای ماژولار از پیش ساخته شده. خود کانتینرها در زمان حمل و نقل بسیار کمحجم بودند، حدود 160 فوت مربعی، اما پس از نصب به فضاهای کامل زندگی به مساحت 640 فوت مربع تبدیل شدند. بر اساس گزارشهای FEMA، این روش مردم را 58 درصد سریعتر از روشهای مرسوم مسکن اضطراری به مراکز اسکان رساند. علاوه بر این، یک مزیت دیگر نیز وجود داشت - این کانتینرها بیش از 45 درصد کربن کمتری نسبت به سایر روشها تولید کردند، چون مقدار بسیار کمتری از مواد ساختمانی پس از نصب به صورت زباله باقی ماند.
استفاده مجدد از کانتینرهای فولادی مصرف مواد خام را کاهش میدهد و پسماندهای صنعتی را از مکانهای دفن زباله دور میکند. بازیافت یک کانتینر 40 فوتی فولادی به طور تقریبی 8000 پوند فولاد و 14000 کیلووات ساعت انرژی را که معمولاً در ساخت جدید مصرف میشود، صرفهجویی میکند (UNEP 2024). استحکام سازهای ذاتی این کانتینرها به تقویت بسیار کمی نیاز دارد و مصرف کل منابع را نسبت به ساختهای متداول 30 تا 38 درصد کاهش میدهد.
یک جامعه در خارج از اسلو نمونهای از طراحی پایدار است که به استقلال کامل انرژی از طریق پمپهای گرمایشی ژئوترمالی و پنجرههای سهلایه دست یافته است. توربینهای بادی ادغامشده برق اضافی را در طول سال تولید میکنند و اضافه آن را به شبکه برق شهری بازمیگردانند و حتی در دمای منفی 20 درجه سانتیگراد فضای داخلی را گرم و آرامشبخش نگه میدارند.
ادغام انرژی تجدیدپذیر ساختمانهای کانتینری را به داراییهایی با ارزش خالص مثبت تبدیل میکند:
سیستم | اثر بر عملکرد | کاهش هزینههای خدماتی |
---|---|---|
پنل خورشیدی روی سقف | 5 تا 8 کیلووات خروجی در هر واحد | 5 تا 8 کیلووات خروجی در هر واحد |
جمعآوری آب باران | ذخیره فصلی ۴۰۰۰–۶۰۰۰ لیتری | نیاز آبی ۵۰٪ |
سیستمهای ممانعت از نفوذ رطوبت هوشمند و کانالهای تخلیه شیبدار، به حداکثر رساندن کارایی جمعآوری و جلوگیری از خوردگی کمک میکنند. این همافزاییها در اقلیمهای بارانی، دوره بازگشت سرمایهای ۱۲–۱۸ ماهه را فراهم میکنند.
شرکتهای بیشتری در حوزه ساختمانهای مدولار، در تلاش برای کسب گواهینامههای سبز سطح بالا مانند LEED Platinum و BREEAM Outstanding هستند. آنها این کار را با پیروی از دستورالعملهای سختگیرانه پایداری در سراسر عملیات خود انجام میدهند. واقعاً چه چیزی در حال رواج است؟ مواد عایقی که مواد شیمیایی مضر آزاد نمیکنند، چیزهایی مانند شلوار جین قدیمی که به پارچههای پنبهای تبدیل میشوند یا محصولات چوب پنبهای طبیعی. برخی از سازندگان حتی سیستمهایی را نصب میکنند که دائماً کیفیت هوا را از نظر ترکیبات آلی فرار بررسی میکنند. و این روند جالب وجود دارد که در آن تأمینکنندگان با استفاده از فناوری بلاکچین، منشأ تمام مواد خود را ردیابی میکنند، که به همه در مورد زنجیره تأمین اطمینان میدهد. گزارشهای ساخت و ساز نشان میدهد که حدود یک سوم از تمام توسعههای جدید کانتینرهای تاشو، ظرف دوازده ماه نوعی گواهینامه سبز به آنها متصل خواهد شد. این نشان دهنده تغییر کاملی در نحوه تفکر ما در مورد سازههای موقت و تأثیر زیستمحیطی آنها است.
شهرنشینی سریع نیاز به راهکارهای نوآورانهای برای مسکن فراهم کردن 9.3 میلیارد نفری که پیشبینی میشود تا سال 2030 در شهرها زندگی کنند (UN-Habitat 2024)، دارد. خانههای قابل گسترش و تاشو از طریق استراتژیهای توسعه عمودی، این چالش را با حداکثر بهرهبرداری از زمینهای محدود شهری پاسخ میدهند.
شهرهای بزرگی مانند مومبای و شهر مکزیک با نرخ خالی بودن زیر 2% برای مسکن ارزان قیمت مواجه هستند. طراحیهای قابل گسترش به توسعهدهندگان این امکان را میدهند تا زمینهای کمکاربرد را به جوامع چندطبقه تبدیل کنند—یک سایت 500 مترمربعی تنها میتواند بهصورت عمودی 40 خانواده را جای دهد، در حالی که در طرحهای سنتی کمارتفاع تنها 12 خانواده جا میشوند.
آخرین بررسی این سازمان نشان میدهد که 73% از برنامهریزان شهری اکنون الزام به انعطافپذیری عمودی در توسعههای جدید را اجباری میدانند. واحدهای پیشساخته قابل گسترش، اندازه پیگیری ساختوساز را تا 60–80% نسبت به مسکن سنتی کاهش میدهند و این موضوع با اهداف SDG 11 برای شهرهای پایدار همخوانی دارد.