افرادی که در اثر بلایای طبیعی خانههای خود را از دست میدهند، واقعاً نیاز به جای امنی برای اقامت در عرض حدود سه روز دارند، قبل از اینکه شرایط بدتر شود. در همینجا است که این کانتینرهای تاشوی اضطراری مفید ظاهر میشوند. این کانتینرها در ابتدا به صورت جعبههای تخت و فشرده بستهبندی شدهاند، اما میتوان آنها را در عرض چند ساعت به فضاهای واقعی قابل سکونت تبدیل کرد. با این حال، اینها چادرهای معمولی نیستند. این کانتینرها عایقبندی مناسبی دارند، درهای واقعی که واقعاً قفل میشوند، و کف محکمی دارند که اجازه میدهد چندین بار استفاده شوند — موضوعی که وقتی جوامع ماهها در حال بهبودی هستند، اهمیت زیادی دارد. کارشناسان لجستیک اخیراً چیز جالبی متوجه شدهاند. سکونتگاههای ماژولار معقول هستند، چون همه آنها به یک شکل با هم ترکیب میشوند، بنابراین حمل و نقل آنها دیگر مشکل بزرگی محسوب نمیشود. علاوه بر این، رساندن صدها واحد آماده از این نوع به مناطق بحرانی بسیار سریعتر از ساختن همه چیز از پایه انجام میشود.
طبق گزارش اخیر مرکز تحقیقات اپیدمیولوژی بلایا (CRED) در سال 2023، شاهد افزایش حدود ۸۳ درصدی وقوع فجایع مرتبط با تغییرات آبوهوایی از آغاز هزاره جدید بودهایم. این امر موجب شده تا سازمانهای دولتی و غیرانتفاعی به دنبال راهحلهای بهتری برای نیازهای مسکن موقت باشند. پیشبینی میشود که بازار مسکن اضطراری ماژولار تا سال ۲۰۳۰ هر ساله حدود ۷٫۹ درصد رشد داشته باشد. اکثر این سازههای جدید در منطقه آسیا و اقیانوسیه مستقر خواهند شد که به طور منظم با طوفانهای تندری و زلزلهها مواجه است. تغییری که اکنون شاهد آن هستیم، پس از آموختن درسهای سخت از فجایع گذشته رخ داده است؛ جایی که رویکردهای سنتی کمکرسانی نتوانستند مسکن محکم و کافی برای تمامی افراد آسیبدیده فراهم کنند. برخی مطالعات نشان میدهند که استفاده از واحدهای تاشوی کانتینری به جای چادرهای معمولی، میتواند شیوع بیماریها پس از وقوع فجایع را حدود ۳۴ درصد کاهش دهد. این موضوع منطقی است، چرا که مردم دیگر در شرایط مرطوب و قالریز زندگی نمیکنند و این امر به حفظ سلامت آنها در دوره انتظار برای دریافت خانههای دائمی کمک میکند.
این پناهگاهها دارای قابهای فولادی و دیوارهای از پیش ساخته شده هستند که به راحتی به هم متصل میشوند، بنابراین افراد عادی میتوانند در عرض تنها هشت ساعت، اردوگاههای ۲۰ واحدی را راهاندازی کنند. در سال ۲۰۲۳، آزمایشی در موزامبیک انجام شد که نشان داد این سیستمهای ماژولار در مقایسه با روشهای سنتی ساختوساز، حدود دو سوم از حجم کار را کاهش میدهند. تمام قطعات با کدهای رنگی یا عددی مشخص شدهاند که مرتبکردن قطعات را بسیار آسان میکند. این ویژگی بهویژه در بلایای طبیعی مانند سیلهای سال گذشته در بنگلادش که تقریباً سهچهارم جادهها و ساختمانها را از بین برد، بسیار مفید است. نحوه ساخت این پناهگاهها به گونهای است که نیازی به تجهیزات جوشکاری پیچیده نیست. تولیدکنندگان آنها را طوری طراحی کردهاند که تمام قطعات به یک شیوه در هر نقطه به هم متصل شوند، بنابراین حتی در شرایطی که برق و سایر خدمات برای چند روز قطع باشد، مونتاژ سریع آنها امکانپذیر است.
اتصالات خاص و صفحات سبک کامپوزیتی که در این کانتینرهای اضطراری تاشو استفاده شده است، به معنای آن است که میتوان آنها را در عرض کمی بیش از دو ساعت مونتاژ کرد که نسبت به سیستمهای ماژولار قدیمی حدود ۶۳٪ سریعتر است، مطابق گزارش مسکن سال گذشته. از آنجا که تمام قطعات به صورت تختبار تحویل داده میشوند، در واقع میتوانیم ۲۴ واحد از این سازهها را روی یک کامیون بزرگ جای دهیم. این امر زمانی که بلایا رخ میدهند تفاوت بسیار زیادی ایجاد میکند، چرا که تیمهای نجات میتوانند بیش از ۱۵۰ پناهگاه را در عرض دو روز پس از اعلام وضعیت اضطراری توسط مقامات در محل مستقر کنند.
واحدها با استفاده از دیوارهای تلسکوپی و مکانیزمهای تاشوی دو محوره، از حجم حملونقل ۲۰ مترمکعب به ۹۰ مترمکعب فضای قابل استفاده گسترش مییابند. این گسترش پس از نصب بدون نیاز به سازههای حمال اضافی، ۲ تا ۳ اتاق اضافی ایجاد میکند و نیازهای ضروری مانند مناطق تریاژ پزشکی یا حریم خصوصی خانوادهها در اردوگاههای پرجمعیت را برآورده میسازد.
تنها سه روز پس از وقوع زلزله شدید با بزرگای ۷٫۸، کارکنان کمکرسانی حدود ۱۲۰۰ واحد مسکونی تا شونده را در نُه استان مختلف نصب کرده بودند. طبق گفته سازمانهای کمکرسان در محل، این واحدهای ماژولار قادر بودند در هر متر مربع، حدود چهار برابر تعداد افراد بیشتری را نسبت به چادرهای معمولی جای دهند. مهمتر از همه برای کسانی که شبهای یخبندان را تجربه میکردند، تقریباً ۹۲ درصد از ساکنان داخل این واحدها عایقبندی آن را کافی برای حفظ گرمای بدن حتی در دماهای زیر صفر عنوان کردند. از دیدگاه کلان، کارشناسان خوشه جهانی پناهگاه تخمین میزنند که استفاده از این کانتینرها به جای پناهگاههای سنتی پارچهای، تقریباً ۸۰ درصد از نیاز مردم به جابجایی مجدد را کاهش داده است.
قابهای فولادی تاشو و صفحات دیواری قابل نصب کاهش ۷۲ درصدی حجم حملونقل را نسبت به سایتهای سنتی ممکن میکنند (بندارا و همکاران، ۲۰۱۵). این طراحی فشرده به سازمانهای کمکرسانی اجازه میدهد تا سه برابر واحد بیشتری را در هر محموله کامیون حمل کنند، در حالی که استحکام ساختاری حفظ میشود — عاملی حیاتی در زمان مستقر کردن ۵۰۰ سایت یا بیشتر برای بلایای منطقهای.
با وزنی کمتر از ۱۱۰۰ پوند در هر ماژول و طراحی مناسب برای انباشت، این واحدها هزینههای تحویل مرحله آخر را به میزان ۵۸ درصد نسبت به مسکن موقت غیرقابل انعطاف کاهش میدهند (فرایت اسمارت لوژیستیکس ۲۰۲۴). سازمانها گزارش دادهاند که نرخ موفقیت ۹۲ درصدی در بالابری هوایی این واحدها به مناطق کوهستانی با هلیکوپترهای استاندارد وجود دارد که بهطور قابل توجهی عملکرد بهتری نسبت به سایتهای متداول دارد که تنها به نرخ موفقیت ۳۵ درصدی دست یافتهاند.
دادههای خریداری سازمان ملل نشان میدهد که اکنون ۸۳ درصد از قراردادهای جدید مسکن بحرانی نیازمند طراحیهای تاشو هستند—افزایشی ششبرابری نسبت به سال ۲۰۱۵. این تحول باعث بهبود استفاده از فضای وسایل نقلیه و کاهش تعداد سفرهای حملونقل میشود و انتشارات لجستیک کمکهای جهانی را سالانه حدود ۴۱٬۰۰۰ تن کاهش میدهد.
این پناهگاهها با قابهای فولادی گالوانیزه و اتصالات گوشه بسیار محکم ساخته شدهاند که میتوانند تا سرعت بادهای ۱۳۰ مایل در ساعت را تحمل کنند، بر اساس گزارشهای اخیر صحرایی دفتر کمیساری عالی سازمان ملل متحد برای امور پناهندگان (UNHCR). بادبندهای متقاطع و اتصالات جوشدادهشده، همه چیز را حتی در شرایطی که دما بین ۲۲- درجه فارنهایت و ۱۲۲ درجه فارنهایت نوسان داشته باشد، پایدار نگه میدارند؛ بنابراین این پناهگاهها در مناطق مستعد سیل، مناطق بیابانی خشک و تقریباً هر مکان دیگری که شرایط سخت باشد، عملکرد خوبی دارند. با توجه به اعداد و ارقام ردیابی جابجایی، این سازهها در دوره ۱۸ ماهه استفاده مداوم، حدود ۷۸ درصد طولانیتر از پناهگاههای معمولی دوام میآورند که با توجه به اینکه این مدت زمان در شرایط واقعی چقدر طولانی است، بسیار قابل توجه میباشد.
سیستمهای حفاظت چندلایه، از ترکیب سقف لاستیکی EPDM با درزهای صفحهای درزگیرشده با سیلیکون برای جلوگیری از نفوذ آب در طول بارشهای شدید بیش از ۳ اینچ استفاده میکنند. آزمایشهای انجامشده توسط کنسرسیوم پناهگاه بلایا (2024) نشان داد که این سیستمها در برابر بادهای وحشیانه درجه ۴ اعصار مقاوم هستند، که این امر به دلیل پروفایلهای آیرودینامیک و سیستمهای مهار به زمین است که تحمل بالابری تا ۳۵۰۰ پوند را دارند.
مطالعهای در سال 2024 روی 1200 پناهگاه در نوار اعصار فلوریدا نشان داد که خانههای ظرفی با قاب فولادی پس از طوفان ۹۴٪ قابل سکونت بودند، در حالی که این مقدار برای سازههای پارچهای ۶۱٪ بود. دیوارهای صلب خطرات ناشی از قطعات پرنده را به حداقل میرسانند، در حالی که صفحات کامپوزیتی عایقبندیشده دمای داخلی را تا ۴۰٪ طولانیتر در طول قطعی برق پایدار نگه میدارند (بر اساس دادههای انجمن مدیریت اضطراری ملی).
در طول پنج سال اجرا، خانههای تا شو قابل حمل اضطراری هزینه عمرانی ۶۰ درصد کمتری نسبت به راهحلهای مبتنی بر چادر دارند (MDPI 2024). ساختار فولادی آنها امکان ۷ تا ۱۰ بار استقرار مجدد را فراهم میکند که بسیار بیشتر از چادرهای یکبار مصرف است. سیستمهای تعمیر ماژولار همچنین هزینههای نگهداری را ۳۵ درصد کاهش میدهند و صرفهجویی در هزینه در بلایای چندمرحلهای بیشتر میشود، جایی که واحدهای قابل استفاده مجدد، خرید مکرر را حذف میکنند.
اجزای استاندارد، نرخ بازیافت مواد ۸۵ درصدی را در چرخههای بلایا فراهم میکنند و حدود ۸٫۲ تن ضایعات ساختمانی در هر واحد را جلوگیری میکنند. صفحات قفلشونده اجازه تعمیرات هدفمند را بدون نیاز به تعویض کامل میدهند و آزمایشهای میدانی در سال ۲۰۲۳ نشان داد که ۹۲ درصد از مواد سازهای پس از سه بار استقرار، سالم باقی ماندهاند.
سازمانهای پیشرو در امور کمکهای بشردوستانه از سیستمهای ردیابی مبتنی بر بلاکچین برای حفظ دید ۹۴ درصدی از داراییها در مراکز ذخیرهسازی استفاده میکنند. این فناوری که در مطالعات بازگشت سرمایه (ROI) اعتبارسنجی شده است، به تطبیق خانههای کانتینری موجود با بحرانهای نوظهور و همچنین بهینهسازی مسیرهای حملونقل برای کاهش حداکثری انتشار کربن کمک میکند.